مجید فراهانی:
اعمال تبعیض مثبت در پروژههای شهری
رئیس کمیته بودجه شورای شهر تهران
تحقق عدالت در شهر و ایجاد دسترسی عادلانه به امکانات و زیرساخت های شهری امری بسیار مهم است. هر چند شهر و استان تهران از حیث توسعه یافتگی در شمار مناطق توسعه یافته کشور طبقهبندی میشود، اما متاسفانه شهروندان برخی محلات شهر تهران از عدم توسعه یافتگی محله خودشان رنج میبرند، بر همین اساس اولویت توسعه مناطق شهری تهران باید به رفع محرومیت و فراهم نمودن عدالت محلی و ایجاد زمینههای توسعه متوازن محلات معطوف شود، تا شهروندان معزز تهرانی فارغ از منطقه محل سکونت از امکانات و شاخصهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، کالبدی، فرهنگی و تفریحی به صورت مناسب و عادلانه برخوردار شوند. از این طریق مهاجرتها و جابه جاییهای درونشهری کاهش پیدا میکند و به تبع آن تعادل در تراکم جمعیتی مناطق شهر تهران ایجاد میشود. تعلق خاطر شهروندان به محل سکونتشان بیش از پیش تقویت شود و هر شهروندی به محله خود افتخار میکند. شهرداری باید به شعاع خدماترسانی امکانات و خدمات شهری برای رسیدن به عدالت فضایی و ایجاد تعادل نسبی توزیع آنها توجه کند، تا ما شاهد انباشت محرومیت بیش از حد در یک محله مثل محلات کن، فرحزاد، مسگرآباد و... نباشیم، محرومیت از دسترسی به امکانات و زیر ساختها شایسته و زیبنده مردم ما نیست و باید همه با هم دست به دست هم دهیم و برای خرمی و آبادانی شهرمان تهران تلاش کنیم. دسترسی عادلانه به امکانات شهری همواره مورد تاکید من بوده است بر همین اساس در ماده ۲۳ برنامه سوم موضوع عدالت در دسترسی به زیرساختهای شهری را مورد توجه قرار دادم و در این ماده که با پیشنهاد من به تصویب رسید، برای حل این مساله و کاهش شکاف نابرابری با استفاده از بودجه مقرر شد سالانه میانگین بودجه مناطق کمتر توسعه یافته ده درصد افزایش یابد. از سوی دیگر در تبصره ۴۱ متمم بودجه سال ۱۳۹۸ و تبصره ۳۵ بودجه سال ۱۳۹۹ موضوع اجرای پروژههای توسعه محلی با اخذ نظر مشورتی شورایاران را پیگیری کردم تا با پیشنهاد شورایاران پروژههای توسعه محلی انتخاب و اجراء شود تا شاهد رفع مشکلات محلات و بهبود کیفیت زندگی در همه محلات شهر باشیم.
تبعیض مثبت از جمله تبعیضهای شایستهای است که ما باید در مواجهه با انباشت بیعدالتی از آن بهعنوان یک راهکار اجرائی برای تخصیص بهینه منابع بهرهگیری کنیم، برای مقابله با روند رو به رشد شکاف عدم دسترسی به امکانات و زیرساختهای مناسب شهری در محلات کمتر برخوردار ما نیازمند به اعمال تبعیض مثبت بودیم و خوشبختانه در ماده 23 برنامه پنج ساله سوم شهر تهران این اعمال تبعیض مثبت، با پیش بینی روش و میزان مشخص برای دستیابی به هدف معین به تصویب شورا رسید. بر اساس ماده 23 برنامه پنج ساله سوم شهر تهران؛ شهرداري موظف شده است در توزيع منابع عمومي به نحوي عمل کند كه فاصله شاخص برخورداري مناطق كمتر از سطح متوسط مناطق 22 گانه را سالانه 10 درصد به سطح متوسط مناطق شهري نزديك كند. در حقیقت ما با اعمال تبعیض مثبت در توزیع منابع عمومی یا همان بودجه سالانه تلاش میکنیم تا نه تنها روند افزایش شکاف نابرابری را متوقف کنیم بلکه این شکاف را با تعریف و اجرای پروژههای عمرانی و ایجاد زیرساختهای شهری به میزان 10 درصد کاهش دهیم، تا زمینه ادای حق به شهر را در همه محلات و نقاط شهر به صورت یکسان فراهم کنیم.
در گذشته اقدامات مناسب و موثری در ابعاد کلانشهر و پروژههای شهری انجام شده، اما مجموعه مدیریت شهری در حالیکه محلات کمتر برخوردار شهرمان مشکل پل عابر پیاده داشتند و دارند به سراغ ایجاد پل صدر رفتند یا در حالیکه برخی محلات شهرمان بوستان و فضای سبز محلی برای تفرج و تفریح ندارند به سراغ ایجاد بوستانهای جنگلی بزرگ مقیاس رفتند؛ این اقدامات هر چند در جای خود قابل تقدیر است اما مشکل و چالشهای محلات شهر را حل نمیکرد، دسترسی عادلانه شهروندان به امکانات و زیرساختهای شهری را تامین نمیکرد و...؛ ما برای بهبود کیفیت زندگی در شهر نیازمند آن هستیم ابتدا مشکلات محلات شهر را برطرف کنیم و سپس به سوی اقدامات توسعهای در ابعاد منطقهای، شهری و کلانشهر گام برداریم. برهمین اساس تعریف و اجرای پروژههای توسعه محلی با استفاده از نظر مشورتی شورایاران در سطح همه محلات شهر در دستور کار شورا و شهرداری قرار گرفت و شهرداری در چارچوب تبصره ۳۵ بودجه سال ۱۳۹۹ مکلف به اجرای پروژههای توسعه محلی با اخذ نظر مشورتی شورایاران با اعتباری بالغ بر 30 هزار میلیارد ریال شده است تا مشکلات و چالشهای محلی حل و ما شاهد بهبود کیفیت زندگی شهروندان محلات مختلف شهر باشیم.
اثر بخشی این شیوه مدیریت منابع را مردم باید قضاوت کنند و ما برای بهبود نیازمند به شنیدن صدای مردم هستیم؛ اما از حیث منابع و اعتبارات و توزیع آن در جغرافیای شهر تهران دو نکته جالب توجه و تامل است. نکته اول آنکه ما در سال 1399 اعتباری بالغ بر 30 هزار میلیارد یعنی 10 درصد بودجه شهرداری تهران را در قلمرو 375 محله شهر توزیع و برای حل مشکلات محلات هزینه خواهیم کرد که این امر مجزا از بودجه مناطق در حوزه نگهداشت و پروژههای احداثی است و برای نخستین بار محلات شهر شاهد تعریف پروژه در ابعاد محلی هستند. نکته دوم ؛ برای نمونه در منطقه 18 شهرداری تهران در سال جاری در اجرای تبصره 35 بودجه و با نظر شورایاران 62 پروژه توسعه محلی با اعتباری بالغ بر 555 میلیارد ریال تعریف و بخشی از آن اجرایی و عملیاتی شده است، این رقم برابر با یک چهارم مجموع اعتبارات عمرانی منطقه در بودجه مصوب سال 1399 است و مطمئناً با اجرای این پروژهها مردم شاهد اثرات ملموس اقدامات شهرداری در محله خواهند بود.
منبع: هفته نامه صدا